Pomoc Zimowa

Pomoc Zimowa – aktywność publiczna o charakterze doraźnym skierowana do osób i ich rodzin zmagających się ze skutkami zjawiska bezrobocia. Formy wsparcia zbliżone do Pomocy Zimowej w Polsce realizowane były wcześniej przez Naczelny Komitet do Spraw Bezrobocia przy Prezesie Rady Ministrów (1931-1932), następnie Fundusz Pomocy Bezrobotnym (1932-1933) i Fundusz Pracy (1933-1935), a także lokalne komitety pomocy rodzinom bezrobotnych. Od 1936 realizowana była pod auspicjami Ogólnopolskiego Obywatelskiego Komitetu Pomocy Bezrobotnym działającego pod patronatem prezydenta Ignacego Mościckiego i Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych gen. Edwarda Rydza-Śmigłego. Pomoc Zimowa była częścią rządowego pomysłu wsparcia bezrobotnych (wespół ze zwalczaniem bezrobocia realizowanym przez Fundusz Pracy). Oparta była o aktywność społeczną koordynowaną i uzupełnianą przez instytucje publiczne (w tym także środki finansowe). Realizowana była w okresie od listopada do połowy czerwca, szczyt osiągała w styczniu, lutym i marcu. Oprócz pomocy dorosłym realizowano działania na rzecz dzieci, przede wszystkim dożywianie. Zapoczątkowano je w listopadzie 1936 na terenach miast: Lublina, Wilna, Krakowa i Tarnowa, a później rozszerzono na inne tereny. W pierwszym roku (l1.1936 - 06.1937) na rzecz dożywiania dzieci wydatkowano 4,6 mln zł. Akcja prowadzona była za pośrednictwem organizacji społecznych oraz Wojewódzkich Komitetów Pomocy Dzieciom i Młodzieży. Pozostałe, niewykorzystane środki przekazywane były m.in. na cele akcji kolonijnej. W kolejnym roku bezpośrednią akcję pomocy dzieciom realizowały już z zasady Wojewódzkie Komitety Pomocy Dzieciom i Młodzieży. Na akcję wydatkowano 7,25 mln. zł. Pomoc Zimowa realizowana była w oparciu o źródła publiczne (Fundusz Pracy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Ministerstwo Skarbu, banki i przedsiębiorstwa państwowe; udział w 1936/37 – 14,9%, w 1937/38 – 28,8%) oraz społeczne (m.in. zbiórki publiczne, fundacje, różne świadczenia i opłaty, udział w 1936/37 – 85,1%, w 1937/38 – 71,2%).

Źródła: M. Balcerek, Rozwój opieki nad dzieckiem w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1978; P. Grata, Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje – działania, Rzeszów 2013; Mały rocznik statystyczny 1939, Warszawa 1939, „Rocznik Polityczny i Gospodarczy” 1937, t. 6; Sprawozdanie z akcji pomocy zimowej za rok 1936/37, Warszawa 1937; Sprawozdanie z akcji pomocy zimowej za rok 1937/38, Warszawa 1938.