Komitety Pomocy Dzieciom i Młodzieży

Komitety Pomocy Dzieciom i Młodzieży – forma współpracy władz państwowych, samorządowych i organizacji społecznych powołana z inicjatywy Ministerstwa Opieki Społecznej w 1936. Komitety były efektem poszukiwania przez władze nowych form opieki nad dziećmi i młodzieżą obniżających koszty i usprawniających działalność. Zostały powołane na całym terytorium państwa. Istniały wojewódzkie i powiatowe, względnie miejskie komitety. Postawiono przed nimi cel „powiązania, ześrodkowania i skoordynowania na swoich terenach wysiłków i środków materialnych” organizacji społecznych z działalnością samorządu i Funduszu Pracy. Komitety funkcjonowały jako stowarzyszenia, rejestrowane w urzędach wojewódzkich. W pierwszym okresie pojawiły się pewne trudności z koordynacją działalności i trudności w rozgraniczeniu pola aktywności z sekcjami opieki nad dzieckiem przy Obywatelskich Komitetach Zimowej Pomocy Bezrobotnym. W ramach województw komitety wojewódzkie tworzyły strukturę hierarchiczną podporządkowując sobie komitety lokalne w sprawach związanych z organizacją i narzędziami stosowanymi w opiece nad dziećmi. Zachowano jednak autonomię. Powiatowe i miejskie komitety posiadały własne statuty. Głównym zadaniem było podjęcie akcji dożywania dzieci w szkołach, przedszkolach, innych formach opieki i wychowania oraz w rodzinach. Komitety przejęły prowadzenie zimowej akcji pomocy bezrobotnym (Komitet Pomocy Zimowej). Akcja dożywiania objęła w 1935/1936 364 tys., w 1936/1937 – 655 tys., w 1937/1938 – 830 tys. dzieci. Środki przeznaczone na dożywianie wyniosły w 1935/1936 4,8 mln zł, w 1936/1937 – 10,0 mln zł, w 1937/1938 – 10,9 mln zł. Dwie trzecie pochodziło z Funduszu Pracy (wraz z Komitetem Pomocy Zimowej). Nadto komitety prowadziły różnorodną działalność opiekuńczą, jak świetlice, ogniska, kuchnie dla dzieci i młodzieży a nawet ochronki. Brały też udział we wsparciu akcji higienicznej, a także dostarczaniu dzieciom książek czy przyborów szkolnych.

Źródła: P. Grata, Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje – działania, Rzeszów 2013; Mały Rocznik Statystyczny 1939, Warszawa 1939, „Rocznik Polityczny i Gospodarczy” 1937, t. 6; Sprawozdanie z I-go zjazdu delegatów Wojewódzkiego Komitetu Pomocy Dzieciom i Młodzieży w Kielcach, odbytego w dniu 22 września 1938 r., Kielce 1938; Sprawozdanie z działalności Wojewódzkiego Komitetu Pomocy Dzieciom i Młodzieży za czas od 1 września 1937 do 31 sierpnia 1938 r., Lwów 1937; Stołeczny Komitet Pomocy Dzieciom i Młodzieży. Sprawozdanie z Działalności za czas od 1 września 1936 r. do 31 marca 1937 r. od 1 kwietnia do 31 sierpnia 1937 r., Warszawa 1937.