Związek Caritas

Związek Caritas – rzymskokatolicka instytucja dobroczynna. Powstała w 1922 w wyniku przekształcenia się Związku Polskich Towarzystw Dobroczynnych. W 1929 powołano w Poznaniu Instytut Caritas. Jego zadaniem była koordynacja diecezjalnych związków organizacji powstających w latach 30. XX w. Celem działalności związku było propagowanie zasad katolickich w zakresie dobroczynności oraz prowadzenie bezpośredniej i pośredniej działalności charytatywnej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego uruchomiono oddziały w poszczególnych diecezjach w kraju. Organizacja prowadziła zakłady opiekuńcze i wychowawcze, prowadziła szkolenie pracowników takich placówek. W całym kraju powstawały żłobki, przedszkola, szkoły, domy wypoczynkowe dla dzieci. Organizowano półkolonie i kolonie w sezonie letnim. W 1937 działalność organizacji objęła teren wszystkich diecezji w kraju. 23.02.1937 na Zjeździe Dyrektorów Diecezjalnych utworzono stałą Komisję Porozumiewawczą. Do 1939 związek skupił się na koordynacji wielorakich działań społeczno-charytatywnych. Inaugurowano ogólnokrajowe akcje dobroczynne – zbiórki pieniężne, kwesty uliczne, dobrowolne opodatkowanie się na cele dobroczynne przez różne przedsiębiorstwa, instytucje. Związek organizował „Dni miłosierdzia” oraz „Tygodnie miłosierdzia”. W latach 1935-1936 na cele charytatywne przeznaczono 442,5 tys. zł. W okresie II wojny światowej działalność została oficjalnie wstrzymana. Niektóre oddziały organizacji udzielały pomocy więźniom, partyzantom, szukającym schronienia Żydom.

Źródła: M. Brenk, Działania z zakresu ratownictwa społecznego w Polsce w latach 1944-1989, „Biuletyn Historii Wychowania” 2014 (32); Caritas [w:] Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, Warszawa 2001; Caritas w Polsce [w:] Encyklopedia Chrześcijaństwa. Historia i współczesność. 2000 lat nadziei, t. 1, red. ks. H. Witczyk, Kielce 2000; E. Firlit, Działalność charytatywna Kościoła [w:] Kościół katolicki w Polsce 1918-1990: Rocznik Statystyczny, red. L. Adamczuk, W. Zdaniewicz, Warszawa 1991; Statut Katolickiego Związku „Caritas” Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 1937; D. Zamiatała, Caritas. Działalność i likwidacja organizacji 1945-1950, Lublin 2000.