Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny

Z Słownik historyczny "Opieka nad dziećmi na ziemiach polskich w XIX-XXI wieku"

Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny – rzymskokatolicki zakon żeński założony przez św. Franciszka Salezego 6.06.1610. Zakon zajmował się kształceniem młodzieży żeńskiej. Na początku działalności prowadził pensjonaty, w których wychowywano dziewczęta. W 1681 założono klasztor w Krakowie. Przejęto zakład dla sierot od fundacji Zofii Czeskiej, 22.08.1694 otwarto klasztor w Wilnie oraz w kolejnych latach pensjonat dla dziewcząt zamknięty w 1843. W 1849 otwarto (zamknięty w 1843) klasztor w Wilnie oraz w kolejnych latach pensjonat dla dziewcząt. Naukę pobierało ok. 40 dziewcząt. Klasztor w Krakowie po wejściu w skład państwa austriackiego przyjął rządowy program nauczania. W rządowych dokumentach krakowski klasztor należał do zakonów nauczających. W 1864 sprowadzono z klasztoru w Wilnie do Krakowa trzy wykwalifikowane zakonnice do nauczania dziewcząt. Stosowano system wychowawczy tzw. metodę paryską. Nauczano pisania, czytania, liczenia, katechizmu Kościoła Rzymskokatolickiego, gry na fortepianie, śpiewu i języka francuskiego. Zasady wychowawcze szkoły kładły nacisk na wykorzystywanie predyspozycji psychologicznych i wzorców etycznych w kształceniu podopiecznych. W 1910 zamknięto krakowski pensjonat dla dziewcząt wobec zmiany charakteru zgromadzenia na kontemplacyjny. Zakonnice prowadziły też pensjonat w Warszawie. W czasie powstania styczniowego przebywało w nim 91 dziewcząt. Po upadku powstania pensjonat został zamknięty, a wspólnota przeniosła się do Wersalu, gdzie w 1865 powstał klasztor wraz z pensjonatem. Opiekę w nim zapewniano dla dziewcząt francuskich oraz dzieci polskich emigrantów. W 1904 otwarto pensjonat przy klasztorze w Jaśle, w którym przebywało 10 wychowanek z różnych ziem polskich. Nauczano tam religii, języka polskiego, francuskiego itp. W pensjonacie kładziono nacisk na wychowanie w duchu patriotyzmu. Działał do 1932.

Źródła: Nasze zgromadzenie, https://www.wizytki.pl/zgromadzenie [dostęp: 17.06.2023]; W. Sarna, Wizytki wileńskie w Jaśle: kilka wspomnień na podstawie kroniki klasztornej, Przemyśl 1905; Z. Świstak, Wizytki jasielskie, Jasło 1997; M. M. Wójcik, Święty Franciszek Salezy i jego dzieło – Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, Jasło 1996.