Policyjne izby dziecka

Policyjne izby dziecka – placówki o charakterze izolacyjnym, zapewniające doraźną opiekę nad nieletnimi zatrzymanymi przez służby policyjne. Pierwsze tego typu placówki zostały powołane rozkazem nr 306 Komendanta Głównego Milicji Obywatelskiej 25.10.1948. Rozkazem nr 1/67 z 15.04.1967 rozszerzono wykaz podstawy zatrzymań i rozwijanie działalności profilaktyczno-wychowawczej. Pierwszy akt prawny, czyli Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, określał problematykę działalności izb dziecka, ujmując wszystkie kwestie dotyczące zapobiegania i zwalczania demoralizacji nieletnich. 7.05.1983 wydano rozporządzenie w sprawie zasad pobytu nieletnich w milicyjnych izbach dziecka. W pierwszych dekadach XXI w. to miejsca, do których trafiają nieletni zatrzymanymi na podstawie ściśle określonej przesłanki zawartej w ustawie z 30.08.2013 o postępowaniu w sprawach nieletnich (nowelizacja ustawy z 1982). Instytucje te swoim charakterem zbliżone są do Pomieszczeń dla Osób Zatrzymanych, z taką różnicą, że mają również charakter placówki opiekuńczej. Czas zatrzymania może nastąpić na okres 48 godzin w przypadku czynu karalnego, 72 godzin w przypadku braku opieki; dłuższy pobyt nieletniego może nastąpić za zgodą sędziego rodzinnego na czas nie przekraczający 14 dni. W policyjnych izbach dziecka osadza się trzy kategorie nieletnich. Nieletni, co do których istnieje podejrzenie, że popełnili czym karalny i istnieje obawa, że mogą się ukryć, bądź zatrzeć ślady czynu; nieletni wobec których nie można ustalić tożsamości (ukończone 13 lat, ale nieukończone 17 lat) oraz nieletni wymagający natychmiastowej opieki, a nie jest możliwe niezwłoczne dostarczenie ich rodzicom, ani umieszczenie w Pogotowiu Opiekuńczym (nieletni między 13 a 18 rokiem życia zagrożeni demoralizacją). Zasady funkcjonowania określiło Zarządzenie nr 134 Komendanta Głównego Policji z 30.10.2012 w sprawie metod i form wykonywania zadań w policyjnej izbie dziecka.

Źródła: P. Gorzkowski, Prawa nieletniego umieszczonego w policyjnej izbie dziecka na tle uwarunkowań prawnych, „Internetowy Przegląd Prawniczy" TBSP UJ 2017/5, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/46734/gorzkowski_prawa_nieletniego_umieszczonego_w_policyjnej_ (dostęp: 6.03.2023); Jamrożek M., Od izby zatrzymań do policyjnej izby dziecka (studium monograficzne), Kielce 2012; S. Klimaszewski, Wybrane elementy postępowania w sprawach nieletnich, część I, Legionowo 2014; M. Korcyl-Wolska, Postępowanie w sprawach nieletnich na tle standardów europejskich, Warszawa 2015; M. Szwast, M. Wiśniewska, K., Wolny M., Dzieci po drugiej stronie muru. Raport z monitoringu placówek dla nieletnich, Warszawa 2014; A. Twardo, Policyjne izby dziecka. Zarys problematyki. Materiały dydaktyczne, Legionowo 2016; Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Dz. U. 2014, poz. 382, z późn. zm.