Państwowy Ośrodek Wychowawczy w Płakowicach

Państwowy Ośrodek Wychowawczy w Płakowicach – tajny ośrodek dla przybyłych do Polski w 1953 dzieci północnokoreańskich, uchodźców z wojny toczącej się w latach 1950–1953 na Półwyspie Koreańskim. Do 1.07.1953 w Płakowicach przebywały dzieci greckie i macedońskie. Organizację przyjęcia dzieci koreańskich powierzono Departamentowi Opieki nad Matką i Dzieckiem Ministerstwa Oświaty. Nadzór nad przedsięwzięciem oraz pobytem koreańskich dzieci sierocych pełnił Wydział Zagraniczny Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W lipcu 1953 łącznie w 2 turach przybyło 1000 dzieci, w tym 374 dziewczynek oraz 626 chłopców, przy czym ich stan zdrowia określono jako niedobry. W Ośrodku przebywały dzieci oraz młodzież w wieku 3-15 lat. Wraz z dziećmi koreańskimi przybyło 20 opiekunów. Do 1956 funkcję dyrektora naczelnego pełnił Marian Waliński. Dyrektorem administracyjnym był Ryszard Klecki. W 1953 zatrudnienie w placówce obejmowało 300 osób, w tym 112 osób kadry nauczycielsko-wychowawczej. W skład POW wchodziły m.in.: 13 domów dziecka, szpital, ambulatorium, magazyn żywności oraz odzieży, stołówki. Dla dzieci zorganizowano przedszkole oraz 2 szkoły podstawowe. Program nauczania opracowano przy współpracy z Ambasadą Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej w Warszawie. W styczniu 1954 do podopiecznych Ośrodka dołączyły dzieci pracowników Ambasady. W latach 1954-1955 w POW w Płakowicach przebywało 378 dzieci koreańskich. Ośrodek umożliwiał naukę języka polskiego, po czym dzieci były umieszczane w placówkach położonych na terenie Kotliny Jeleniogórskiej, m.in. w Państwowym Domu Dziecka nr 2 w Karpaczu, Domu Dzieci Koreańskich w Szklarskiej Porębie. Po zakończeniu kształcenia w szkołach podstawowych, podopiecznych kierowano do szkół zawodowych. W 1957 zostały podjęte ustalenia o powrocie dzieci koreańskich do kraju. W 1959 dzieci wyjechały z Polski w 11 grupach, udając się do Korei Północnej. Ich miejsce zajęły dzieci polskie borykające się z dysfunkcją narządów ruchu.

Źródła: J. Krysowata, Skrzydło anioła. Historia tajnego ośrodka koreańskich sierot, Warszawa 2013; Ł. Sołtysik, Dzieci i młodzież północnokoreańska na Dolnym Śląsku i Mazowszu w latach 1951-1959, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2010, nr 1; Ł. Sołtysik, Dzieci i młodzież północnokoreańska w Polsce w latach 1953-1954 w świetle wybranych dokumentów, „Rocznik Jeleniogórski” 2009, nr 41; S. Szyc, Północnokoreańskie dzieci oraz młodzież w Państwowym Ośrodku Wychowawczym w Płakowicach na Dolnym Śląsku w latach 1953-1959 [w:] Rodzina: powołanie, zadania, zagrożenia, red. J. Zimny, Stalowa Wola 2014; E. Zieja, Organizacja opieki nad dzieckiem osieroconym na Dolnym Śląsku w latach 1945-2000 [w:] Opieka nad dziećmi i młodzieżą. Studia z dziejów oświaty w XX wieku, red. S. Walasek, Kraków 2008.