Markiewicz Bronisław

Markiewicz Bronisław – ur. 13.07.1842 w Próchniku (Pruchniku) k. Jarosławia, zm. 29.01.1912 w Miejscu Piastowym, pedagog, prekursor i propagator pedagogiki opiekuńczej, twórca systemu wychowania przez pracę. W 1867 otrzymał święcenia kapłańskie, w 1882 wyjechał do Włoch i wstąpił do Zgromadzenia Salezjanów, gdzie spotkał się z ks. Janem Bosko. W 1892 powrócił do kraju i objął parafię w Miejscu k. Krosna (później Miejsce Piastowe). Stworzył tam początkowo schronisko dla sierot i dzieci opuszczonych, później prowadzony przez Salezjanów zakład wychowawczy dla zaniedbanej wiejskiej młodzieży, w którym wprowadzał własny system pedagogiczny oparty na założeniach stworzonych przez ks. Jana Bosko. Podstawowymi filarami systemu wychowania Markiewicza były wiara i religia, powściągliwość oraz praca, do której przygotowywać miała szkoła. Dlatego też szeroko propagował kształcenie zawodowe młodzieży, które miało ją lepiej przygotowywać do dorosłego życia niż ówczesne gimnazja klasyczne (był zwolennikiem politechnizacji systemu kształcenia poprzez powszechne zakładanie warsztatów w szkołach powszechnych i średnich). W 1897 odłączył się od Zgromadzenia Salezjanów, w 1898 założył Towarzystwo „Powściągliwość i Praca”, które miało realizować głoszone przez Markiewicza ideały wychowawcze w prowadzonych szkołach i placówkach wychowawczych. Markiewicz podjął starania o uznanie Towarzystwa za zgromadzenie zakonne, jednak do jego śmierci władze kościelne nie wydały na to zgody. W 1903 kierowane przez Markiewicza Towarzystwo uruchomiło zakład wychowawczy w Pawlikowicach k. Wieliczki (1903). Poglądy na temat wychowania prezentował w wydawanym od 1898 czasopiśmie „Powściągliwość i Praca”, był również autorem licznych prac, w tym redaktorem Przewodnika dla wychowawców młodzieży opuszczonej oraz wskazówki do rozwiązania kwestii socjalnej, t. I-II (Miejsce Piastowe 1911-1912).

Źródła: Dzieło, myśl, duchowość ks. Bronisława Markiewicza (1842-1912), red. W. Moroz, Marki – Struga 1993; T. Klis, A. Klis, Ksiądz Bronisław Bonawentura Markiewicz (1842-1912) [w:] Galicja i jej dziedzictwo. Tom 16. Opieka nad dzieckiem w Galicji, red. A. Meissner, Rzeszów 2002; C. Kustra, Działalność edukacyjna Towarzystwa „Powściągliwość i Praca” w latach 1898-1949, Olsztyn 2005; tenże, Powściągliwość i praca w wychowaniu człowieka. Współczesne odczytanie koncepcji opiekuńczo-wychowawczej ks. Bronisława Markiewicza (1842-1912), Toruń 2002; Myśl pedagogiczna ks. Bronisława Markiewicza, red. J. Homplewicz, A. Garbarz, Rzeszów 1997.