Żebrowska Maria

Żebrowska Maria – ur. 13.12.1900 w Kordelówce, zm. 23.04.1978 w Warszawie; pedagog, przedstawicielka psychologii sądowej. Prowadziła badania z zakresu psychologii wychowawczej i rozwojowej. Twórca polskiego programu samodzielnych studiów z zakresu psychologii. Studiowała prawo (1919-1921) i psychologię (od 1921) na Uniwersytecie Warszawskim. Asystentka w Zakładzie Psychologii Wychowawczej UW (1928-1931). Doktor filozofii w zakresie psychologii (1929). Biegły w sądzie dla nieletnich (od 1929). Studiowała psychologię rozwojową dziecka na stażu w Wiedniu (1931). Podczas stypendium w Stanach Zjednoczonych prowadziła badania nad nieletnimi przestępcami (1933). Inicjatorka tworzenia placówek psychologicznych jako poradni wychowawczych. Współpracowała ze Stefanem Baleyem nad opracowaniem polskich testów inteligencji dla młodzieży. Prowadziła prace nad polskim przekładem Skali Inteligencji Bineta-Termana. Podczas II wojny światowej więziona za konspirację. Po wojnie nadzorowała działalność Poradni dla Dzieci Podsądnych (1946-1949), Poradni Wychowawczo-Psychologicznej (do 1953). Dziekan Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego (1951-1955). Kierownik Katedry Psychologii i Katedry Psychologii Rozwojowej na Wydziale Pedagogicznym UW (1952-1969). Współorganizator Instytutu Psychologicznego UW (1969). Działała m.in. w Polskim Instytucie Socjologicznym, Radzie Głównej Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, Komitecie Nauk Pedagogicznych i Psychologicznych PAN, Zespole Rzeczoznawców ds. Psychologii przy Ministerstwie Szkolnictwa Wyższego, Związku Nauczycielstwa Polskiego. Przewodnicząca Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Redaktor pracy Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży (1957). Autorka m.in.: Głos psychologów w dyskusji nad projektem ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu demoralizacji i przestępczości nieletnich (1969). Redaktor naczelna czasopisma „Psychologia Wychowawcza”.

Źródła: M. Czubaszek, G. Moniak, Materiały Marii Żebrowskiej (1900-1978), https://archiwum.pan.pl/images/zasob/Inwentarze/III_-_250_Maria_ebrowska.pdf [dostęp: 25.01.2023]; K. Kadzidłowska, Żebrowska Maria [w:] 100 lat ZNP. Ludzie, fakty, sprawy, wydarzenia, Warszawa 2005; P. Kowolik, Maria Żebrowska (1900-1978). W trzydziestą rocznicę śmierci, „Nauczyciel i Szkoła” 2008, nr 3-4; K. Ostrowska, Maria Żebrowska [w:] Słownik psychologów polskich, red. E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachowski, Poznań 1992; T. Tomaszewski, Prof. Maria Żebrowska, „Psychologia Wychowawcza” 1963, nr 5; W. Wincławski, Żebrowska Maria [w:] Słownik biograficzny socjologii polskiej, t. 4, Toruń 2011; L. Wołoszynowa, Maria Żebrowska 13 XII 1900 – 23 IV 1978, „Przegląd Psychologiczny” 1979, nr 2.