Łopatkowa Maria

Łopatkowa Maria – ur. 28.01.1927 w Braciejowicach, zm. 25.12.2016 w Warszawie; pedagog, działaczka społeczna, obrończyni praw dziecka. Prekursor „pedagogiki serca”, nurtu myśli opiekuńczo-wychowawczej w pedagogice. Propagatorka wprowadzenia zmian w przepisach prawa rodzinnego, w tym użycia pojęcia „praw rodzicielskich” w miejsce „władzy rodzicielskiej”. Inicjatorka prowadzenia ognisk przedszkolnych przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. Studiowała na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Stopień doktora pedagogiki uzyskała na Uniwersytecie Warszawskim (1968).Nauczyciel i kierownik szkoły podstawowej w Ołtarzewie (1947-1969). Redaktor naczelny „Przyjaciela Dziecka” (1969-1971). Dyrektor Państwowego Zespołu Ognisk Wychowawczych w Warszawie (od 1971). Posłanka na Sejm PRL (1972-1980), zastępca przewodniczącego Komisji Oświaty i Wychowania. Inicjatorka założenia domu matki i dziecka dla więźniarek z małymi dziećmi w Krzywańcu (1978). Ekspert NSZZ „Solidarność” ds. negocjacji z Ministerstwem Oświaty (1981). Współtwórca i przewodnicząca Komitetu Ochrony Praw Dziecka (1981-1993). Założycielka Towarzystwa Pomocy Młodzieży (1988). Inicjatorka powstania Partii Dziecka (1993). Senator, przewodnicząca Komisji Nauki i Edukacji Narodowej w III kadencji Senatu RP (1993-1997). Optowała za powołaniem instytucji Rzecznika Praw Dziecka w Polsce. Przynależała do Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu. Autorka m. in. Jak pracować z dzieckiem i rodziną zagrożoną (1976), Samotność dziecka (1983), Elementarz wychowania małego dziecka (1988), Pedagogika serca (1992), Dziecko a polityka czyli Walka o miłość (2001), Dziecko i miłość: jak powstawała pedagogika serca (cz. 1 i 2, 2005), Pedagogika serca w dobie globalizacji (2006). Odznaczona m.in. Nagrodą Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka.

Źródła: Archiwum Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Warszawie, V A3, 10, Łopatkowa Maria; P.J. Jaros, Ukształtowanie Rzecznika Praw Dziecka w Polsce jako organu państwowego. Komentarz do ustawy, Warszawa 2013; A. Kempa, Łopatkowa Maria [w:] Nasi goście 1993-1997, Łódź 1997; Łopatko Maria, https://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000006294&find_code=SYS&local_base=ARS10 [dostęp: 8.02.2023]; M. Łopatkowa, Akt oskarżenia przeciwko biciu dzieci, „Edukacja i Dialog” 1990, nr 9; M. Łopatkowa, O prawną ochronę więzi uczuciowej dziecka, Warszawa 1996; M. Łopatkowa, Pedagogika serca, Warszawa 1992; M. Łopatkowa, Z przejazdowych obrachunków, „Przyjaciel Dziecka” 1969, nr 2; B.M., Maria Łopatkowa, „Nowe Książki” 2001, nr 12; B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2005; M. Masny, Skąd się wzięła senator Łopatkowa?, „Polska Rodzina” 1995, nr 2.