Litewskie Towarzystwo Dobroczynności

Litewskie Towarzystwo Dobroczynności – organizacja opiekuńcza założona 14.10.1914 jako Centralny Komitet Pomocy Ofiarom Wojny w Wilnie. We wrześniu 1915 w wyniku wejścia wojsk niemieckich do Wilna organizacja podzieliła się na dwie grupy: pierwsza ewakuowała się do Rosji, druga pozostała w Wilnie. Towarzystwo udzielało pomocy uchodźcom z terytorium Litwy. Utworzono bezpłatne jadłodajnie, warsztaty pracy, przytułki i ochronki dla dzieci i osób starszych. W 1915 towarzystwo prowadziło 47 ochronek oraz 11 jadłodajni. W okresie okupacji niemieckiej organizacja miała duże trudności w funkcjonowaniu wynikające z polityki władz. W 1919 prowadzono 10 ochronek i internatów, do których należało 650 dzieci i 50 osób w podeszłym wieku. W 1925 w Wilnie działało 7 ochronek i internatów do których należało 661 osób. Utworzono szkołę zawodową wraz z pracowniami: krawiecką, szewską oraz tkacką. W Sejnach prowadzono jedną ochronkę. 31.12.1926 w wyniku żądań zmiany statutu i nazwy organizacja rozpoczęła działalność jako Litewskie Towarzystwo Dobroczynności. Nowym celem działalności było zapewnienie pomocy materialnej dla uczącej się młodzieży litewskiej. Funkcjonowanie zostało ograniczone do Wilna. Prowadzono ochronkę w Sejnach oraz autonomiczny oddział w Warszawie. W 1937 prowadzono 7 burs z ok. 400 podopiecznymi, 5 warsztatów rzemieślniczych oraz jadłodajnię. W towarzystwie pracowało 20 nauczycieli, wychowawców i instruktorów. 20.11.1937 funkcjonowanie organizacji zostało zawieszone na wniosek starosty grodzkiego w Wilnie. 2.03.1938 decyzja została zatwierdzona. W 1939 podjęto nieudaną próbę reaktywacji towarzystwa.

Źródła: H. Chałupczak, T. Browarek, Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Lublin 1998; B. Makowski, Litwini w Polsce 1920-1939, Warszawa 1986; Mniejszości narodowe w Polsce „Sprawy Narodowościowe” 1927, nr 4; J. Tomaszewski, Mniejszości narodowe w Polsce XX wieku, Warszawa 1991.