Kursy dokształcające dla wychowawców zakładów opiekuńczo-wychowawczych

Kursy dokształcające dla wychowawców zakładów opiekuńczo-wychowawczych – działania dokształcające zainicjowane w związku z pracami Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej na rzecz uregulowania zasad funkcjonowania zakładów opieki nad dziećmi, w tym przede wszystkim zakładów opieki zamkniętej. W 1927 resort wydał kilka rozporządzeń (22.04.1927, 12.10.1027, 10.10.1927) w konsekwencji których określono wymagania odnośnie przygotowania ogólnego i fachowego osób sprawujących opieką nad dziećmi w zakładach. Ustanowiono 5-letni okres prekluzyjny dopuszczający do pracy w zakładach osób bez wymaganych kwalifikacji. W 1925 przeprowadzono badanie ankietowe, które objęło 761 placówek (na około tysiąc działających), wykazując 2567 zatrudnionych wychowawców. Spośród nich 264 osoby posiadały przygotowanie nauczycielskie, 398 przygotowanie wychowawczyń przedszkolnych. Pozostali – 1905 osób – nie posiadali żadnego przygotowania pedagogicznego, a 892 osoby legitymowały się co najwyżej wykształceniem powszechnym. Dla pracującej już kadry zaplanowano system szkoleń umożliwiający uzupełnienie kwalifikacji i zachowujący personel ze zdobytym już kapitałem doświadczeń. Kursy organizowane były przez Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej raz w roku. Były to krótkie, kilkumiesięczne kursy dokształcające uwzględniające zdobytą już praktykę wychowawcy. Dla osób, które nie posiadały większego doświadczenia organizowano dłuższe, roczne (m.in. Warszawa, Wilno) lub trzyletnie (Czarny Bór pod Wilnem), a także w Katolickiej Szkole Społecznej w Poznaniu i w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W programie kursów znajdowały się przedmioty ogólne (m.in. psychologia, psychologia i fizjologia dziecka, historia wychowania), przedmioty specjalne (m.in. prawa dziecka, rachunkowość w zakładzie, wychowanie przedszkolne), przedmioty praktyczne (m.in. śpiew, rysunek, wychowanie fizyczne, zajęcia przyrodnicze), przedmioty dodatkowe, zajęcia uzupełniające (np. nauka o Polsce, zajęcia dotyczące różnych chorób dziecięcych, czy opieka higieniczno-lekarska) oraz praktyka (zwiedzanie zakładów, wycieczki, seminaria, dyskusje, różne zajęcia ćwiczeniowe).

Źródła: J. Babicki, Kursy dokształcające dla wychowawców zakładów opiekuńczo wychowawczych, Warszawa 1931; L. Dydusiak, Opieka publiczno-prawna nad dzieckiem w Polsce, Lwów 1938; P. Grata, Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje - działania, Rzeszów 2013; Projekt programu wykładów na kursach dokształcających dla czynnych wychowawców w zakładach opiekuńczo-wychowawczych, „Opieka nad Dzieckiem” 1925, nr 6; Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z 10 października 1927 r. o kwalifikacjach kierowników zakładów opiekuńczych, Dz. U. 1927, nr 100, poz. 866.