Kacprzak Marcin

Kacprzak Marcin – ur. 6.11.1888 w Podolszycach, zm. 14.07.1968 w Warszawie; lekarz, higienista, pedagog, propagator medycyny społecznej. W 1914 ukończył studia medyczne na Sorbonie, dyplom uzyskał w 1915 w Charkowie, praktykę lekarską rozpoczął w guberni pskowskiej. W 1921 wrócił do kraju, w latach 1922-1924 jako stypendysta Fundacji Rockefellera studiował higienę i organizację służby zdrowia w Baltimore, w 1928 uzyskał doktorat w Krakowie. W latach 1924-1944 pracował w Państwowym Zakładzie Higieny (w należącej do PZH Państwowej Szkole Higieny), w latach 1928-1939 kierował też wydziałem statystyczno-sprawozdawczym Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, a później Ministerstwa Opieki Społecznej. Prócz tego wykładał higienę na Uniwersytecie Warszawskim, Politechnice Warszawskiej i Wolnej Wszechnicy Polskiej, propagował sprawy zdrowia i higieny publicznej w prowadzonym przez siebie od 1928 czasopiśmie „Zdrowie”, ale także m. in. w „Warszawskim Czasopiśmie Lekarskim” i „Pracy i Opiece Społecznej”. Za szczególnie istotne uznawał upowszechnienie zasad higieny i dostępu do ochrony zdrowia na wsi, zwracając uwagę na znaczenie opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem. W 1937 został prezesem Towarzystwa Medycyny Społecznej. Wydał m. in. Ośrodki zdrowia w Polsce (1929), Stan opieki lekarskiej nad ludnością wiejską (1937) i Gruźlica na wsi (1938). Po wojnie stanął na czele Państwowej Szkoły Higieny, od października 1945 kierował też Katedrą i Zakładem Higieny Ogólnej i Społecznej na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego, w 1947 został przeniesiony do Katedry Higieny Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (od 1950 przemianowanego na samodzielną Akademię Medyczną w Warszawie). Po wojnie uczestniczył również w pracach nad projektem ustawy o publicznej służbie zdrowia, przerwanych wskutek zmierzających ku centralnemu planowaniu zmian w polityce zdrowotnej państwa. Od 1954 stał na czele Zakładu Higieny Szkolnej przy Państwowym Zakładzie Higieny, gdzie pracował do 1963.

Źródła: D. Cianciara, J. Muszyńska, Marcin Kacprzak (1888-1968) – non omnis moriar, „Przegląd Epidemiologiczny” 2012, nr 2; M. Kacprzak, Ośrodki zdrowia w Polsce, Warszawa 1929; M. Kacprzak, Stan opieki lekarskiej nad ludnością wiejską, Warszawa 1937; H. Kirschner, 100-lecie urodzin prof. Marcina Kacprzaka, „Zdrowie Publiczne” 1988, nr 11; J. Serejski Wpływ poglądów Marcina Kacprzaka na praktykę higieny szkolnej, „Zdrowie Publiczne” 1990, nr 11; I. Wdowiak, I. Bojar, A. Steć, I. Szwiec, Marcin Kacprzak jako współtwórca idei medycyny społecznej w Polsce, „Zdrowie Publiczne” 2007, nr 1.