Arciszewski Tomasz

Arciszewski Tomasz – ur. 4.11.1874 w Sierzchowach, zm. 20.11.1955 w Londynie. Polityk, działacz Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W 1896 dołączył do Polskiej Partii Socjalistycznej. Budował struktury Polskiej Partii Socjalistycznej po aresztowaniach działaczy w Zagłębiu Dąbrowskim i w Łodzi. Od 1904 członek Organizacji Bojowej PPS. Członek PPS – Frakcja Rewolucyjna, członek Związku Walki Czynnej. W czasie I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. W 1916 utworzył Komisję Centralną Związków Zawodowych. 7.11.1918 powołany na ministra pracy i opieki w Tymczasowym Rządzie Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego. Od 1919 poseł na Sejm RP z ramienia Polskiej Partii Socjalistycznej. Zasiadał w komisjach aprowizacyjnej i miejskiej. W latach 1919-1934 radny Warszawy. W czasie wojny polsko-bolszewickiej współorganizował Robotnicze Komitety Obrony Niepodległości i Komitet Pomocy dla żołnierzy i zdemobilizowanych w pułku obrony Warszawy. Od 1922 do 1935 poseł na Sejm RP. Pracował w komisji opieki społecznej i inwalidzkiej oraz wiceprzewodniczący komisji walki z drożyzną. Współtwórca Robotniczego Wydziału Wychowania Dziecka i Opieki nad Nim (1919) oraz powstałego na jego bazie Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (1926). W latach 1920-1939 przewodniczący Zarządu Głównego organizacji. W 1924 uczestniczył w Zjeździe Socjalistycznej Międzynarodówki Wychowawczej. Reprezentował Robotniczy Wydział Wychowania Dziecka i Opieki nad Nim. W latach 1928-1939 przewodniczący Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego. Współtwórca Centrolewu. We wrześniu 1939 organizował obronę Warszawy. Od 1939 do 1944 wspólnie z Kazimierzem Pużakiem kierowali Ruchem Mas Pracujących Polski. W styczniu 1944 członek Rady Jedności Narodowej. 1.08.1944 wyjechał do Wielkiej Brytanii. Od 29.11.1944 do 1947 premier rządu emigracyjnego. Pełnił jednocześnie funkcję ministra pracy i opieki społecznej. Przewodniczący komitetu zagranicznego Polskiej Partii Socjalistycznej.

Źródła: A. Tymieniecka, Arciszewski Tomasz [w:] Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1, Warszawa 1985; A. Ciołkosz, Tomasz Arciszewski, Warszawa 1986; T. Arciszewski, Przez wychowanie dziecka – do socjalizmu! [1924], https://web.archive.org/web/20160502201744/http://lewicowo.pl/przez-wychowanie-dziecka-%E2%80%93-do-socjalizmu/ [dostęp: 12.02.2023]; Ulotka wyborcza, Czołowi kandydaci listy nr 7 [1930].