Opieka nad dziećmi z Ukrainy

Opieka nad dziećmi z Ukrainy – działalność pomocowa skierowana do przybyłych do Polski po agresji Rosji na Ukrainę dzieci uregulowana ustawą z 12.03.2022 o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa określającą szczególne regulacje dotyczące kształcenia, wychowania i opieki dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy, w tym zasady wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie. W myśl ustawy małoletni obywatele Ukrainy, podlegali wpisowi do „ewidencji małoletnich”. Opiekunom przysługiwało prawo do świadczeń rodzinnych (wychowawczego, „Dobry Start”, rodzinnego kapitału opiekuńczego, dofinansowania do pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, jednorazowej zapomogi w związku z urodzeniem dziecka). Dzieci i młodzież mogły rozpocząć i kontynuować naukę, w szkołach zwiększono dla nich liczbę godzin języka polskiego. W czerwcu 2022 41% dzieci uchodźców było objętych dodatkowymi lekcjami. W 2023 w polskich szkołach i przedszkolach uczyło się 187,9 tys. dzieci i młodzieży z Ukrainy. W 2022 otwarto 6 punktów Blue Dots zbierających informacje o dzieciach bez opieki i rozłączonych z bliskimi oraz udzielających pomocy i ochronę. Ustawa wskazywała warunki opieki tymczasowej w przypadku dzieci bez opieki, preferujące krewnych dziecka. W przypadku braku kandydata na opiekuna, w ciągu 48 godzin wskazywała go jednostka opieki społecznej. Do połowy maja 2022 wszczęto 20351 spraw o ustanowienie opiekuna tymczasowego dla 23783 dzieci. Sądy powierzały pełnienie funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenie rodzinnego domu dziecka wobec dziecka będącego obywatelem Ukrainy nie dłużej jednak niż na 6 miesięcy. Dzieci do lat 3 umieszczano w placówce opiekuńczo-wychowawczej, jeśli przebywała tam jego matka lub ojciec, rodzeństwo, lub przemawiał za tym stan zdrowia dziecka.

Źródła: I. Covtiuh, Y. Khomyn, A. Strama, Opieka tymczasowa nad małoletnim dzieckiem z Ukrainy. Poradnik dla opiekunów, Kraków 2023; A. Krawczak, Sytuacja dzieci ukraińskich w Polsce, https://fdds.pl/_Resources/Persistent/5/e/8/9/5e8940d252b5fdcadd95e8a2d5a2daea07b11e29/Dzieci%20si%C4%99%20licz%C4%85%202022%20-%20Ukraina.pdf , (dostęp: 06.08.2023); Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 8 kwietnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, Dz.U. 2022 poz. 795;M. Wojewoda, O podstawach stosowania wobec dzieci ukraińskich rozstrzygnięć opiekuńczych przewidzianych w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfl iktem zbrojnym na terytorium tego państwa, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego”, 2022, t. 31;Ustawa z dnia 12 marca 2022 o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz. U. 2022, poz. 583.