Normy odżywiania dzieci w placówkach opiekuńczych

Normy odżywiania dzieci w placówkach opiekuńczych – pionierskie w polskich warunkach zasady określające normy gwarantujące racjonalne wyżywienie wychowanków przebywających w utrzymywanych przez państwo zakładach opiekuńczych. Przygotowany w 1923 przez Departament Opieki Społecznej Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, uzgodniony następnie z Ministerstwem Zdrowia Publicznego, projekt został wprowadzony we wszystkich finansowanych ze środków państwowych placówkach opiekuńczych. W oparciu o ówcześnie obowiązujące podstawy naukowe określał on normy żywnościowe dla personelu i dzieci przebywających w zakładach. Zgodnie z nim podopieczni podzieleni zostali na cztery grupy wiekowe – starsi chłopcy i dziewczęta 14-18 lat, młodsi chłopcy i dziewczęta 8-13 lat, dzieci w wieku przedszkolnym 6-7 lat oraz żłobek 3-5 lat. Wychodząc z założenia, że składniki diety powinny obejmować 55% węglowodanów, 30% tłuszczów oraz 15% białka, określono normy kaloryczne wyżywienia dla poszczególnych grup podopiecznych. W przypadku dzieci starszych ustalone zostały na 2200 kalorii, 1700 kalorii dla dzieci młodszych, 1300 dla dzieci przedszkolnych ora 1150 dla dzieci w wieku 3-5 lat (wyżywienie dla personelu miało dawać 2868 kalorii). Proporcje między poszczególnymi składowymi wskazywanych norm wyżywienia mogły być stosowane elastycznie, zależnie od lokalnych uwarunkowań, warunkowanych dostępnością poszczególnych rodzajów produktów. Zestaw zaleceń zawierał szczegółową tablicę norm żywienia dla poszczególnych kategorii podopiecznych z podziałem na tygodnie i dni oraz składniki posiłków i zakres dopuszczalnych odstępstw. W przypadku dorosłych i dwóch najstarszych grup podopiecznych posiłki miały być wydawane 3 razy dziennie, natomiast dwie najmłodsze grupy dzieci miały je otrzymywać 5 razy dziennie – do śniadania, obiadu i kolacji dochodziły drugie śniadanie i podwieczorek. Określone w 1923, w warunkach poważnych trudności z finansowaniem zakładów, normy żywienia stały się formalną podstawą zasad wyżywienia podopiecznych zakładów zamkniętych w międzywojennej Polsce.

Źródła: P. Grata, Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje – działania, Rzeszów 2013; Normy odżywiania dzieci, „Praca i Opieka Społeczna” 1924, z. II; Opieka nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1928; K. Szymczyk, Pomoc instytucjonalna w zakresie ochrony macierzyństwa i opieki nad dziećmi i młodzieżą w Polsce w okresie międzywojennym. Tom II. Zakłady opiekuńcze, Piotrków Trybunalski 2018.