Mościcka Michalina

Mościcka Michalina – ur. 20.12.1871, zm. 18.08.1932; aktywistka w licznych organizacjach społecznych, kobiecych, opiekuńczych, inicjowała działalność instytucji opiekuńczych i wychowawczych oraz towarzystw, uczestniczyła w działaniach niepodległościowych. Żona prezydenta Ignacego Mościckiego (od 1892). Urodziła się w Klicach (pow. ciechanowski), ukończyła gimnazjum w Płocku i tam zdobyła uprawnienia nauczycielskie. Krótko prowadziła tajne nauczanie. Wyemigrowała z mężem do Londynu (1897) a później przebywała w Szwajcarii. W 1912 wróciła do kraju, do Lwowa, gdzie I. Mościcki rozpoczął pracę na Politechnice Lwowskiej. Związana z ruchem J. Piłsudskiego aktywnie uczestniczyła w Naczelnym Komitecie Narodowym organizując przy nim Koło Ligi Kobiet Galicji i Śląska. Angażowała się w działalność w zakresie pomocy legionistom (prowadziła „Dom superarbitrowanych legionistów” oraz „Gospodę Legionistów Polskich”) oraz opieki nad dziećmi i rodzinami (ochronka im. J. Piłsudskiego). Kontynuowała działalność w powstałym na gruncie Ligi Komitecie Obywatelskim Polek (1918). Działała w Lidze Kobiet Polskich, która skupiła się na opiece nad dzieckiem i prowadzeniu zakładów. Była członkiem Komitetu Honorowego Budowy Sanatorium w Rabce. Współpracowała z Robotniczym Towarzystwem Pomocy Dzieciom. Po wyborze męża na prezydenta RP nie zaprzestała działalności społecznej, zmieniła natomiast jej charakter. Patronowała Lidze Kobiet, a następnie Związkowi Pracy Obywatelskiej Kobiet (honorowa przewodnicząca), a także licznym organizacjom zajmującym się opieką nad dzieckiem: Polskiemu Komitetowi Pomocy Dzieciom, Komitetowi Opieki nad Dziećmi Kresów Zachodnich i organizacjom, w których wcześniej działała. W 1927 zorganizowała Komitet Pomocy Ofiarom Powodzi (na Huculszczyźnie). Założyła ochronkę i szkołę w Spale, a dla dzieci tzw. niższych funkcjonariuszy Zamku i Łazienek w Warszawie Komitet Dożywiania i Kolonii Letnich.

Źródła: J. Dufrat, W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego. Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928-1939), Kraków-Wrocław 2013; K. Janicki, Pierwsze damy II Rzeczypospolitej. Prawdziwe historie, Kraków 2012; J. Kelles-Krauz, Mościcka z Czyżewskich Michalina (1871-1932) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 22, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977; T. Piskorski, P. Prezydentowa Mościcka wśród dotkniętych niedolą i klęską, „Polska Zbrojna” 1930, nr 267; „Praca Obywatelska” 1932 nr 22 (cały numer poświęcony Michalinie Mościckiej).