Mościcka Maria

Mościcka Maria – ur. 13.08.1896 w Warszawie (z domu Dobrzańska), zm. 23.11.1979 w Genewie; druga żona (1933) prezydenta Ignacego Mościckiego. W 1919 zamężna z Tadeuszem Nagórnym. Małżeństwo z I. Mościckim wywołało skandal wśród elit politycznych i towarzyskich w kraju. Po 1939 na emigracji, jej prochy jej zostały sprowadzone do Polski w 1993. Pochowana na warszawskim cmentarzu na Powązkach. Kontynuatorka części działalności Michaliny Mościckiej w zakresie pracy społecznej, w tym opieki nad dziećmi oraz ruchu praw kobiet. Wcześniej pełniła rolę sekretarki pierwszej żony I. Mościckiego. Do momentu małżeństwa z Mościckim nie przejawiała samodzielnej aktywności pełniąc rolę pomocniczą względem Michaliny Mościckiej. Jako pierwsza dama patronowała szeregowi inicjatyw społecznych, otwierała i odwiedzała żłobki, sierocińce, przedszkola. Nie pełniła roli inicjatorki, wspierała wybrane działania w zakresie pracy społecznej. Współpracowała z Aleksandrą Piłsudską. Jako żona prezydenta finansowała bursę szkolną w Spale, gdzie para prezydencka często gościła. Kontynuowała po Michalinie Mościckiej patronat nad Organizacją Przysposobienia Kobiet do Obrony Kraju przygotowującą kobiety do pomocniczej służby wojskowej. W 1938 uczestniczyła w otwarciu I Ogólnopolskiego Kongresu Dziecka w Warszawie. W 1938 objęła patronatem założone przez w Kazimierza Lisieckiego Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy realizujące nową formę pracy wychowawczej tj. ognisko (pierwsze powstało w Warszawie przy ul. Hipotecznej w 1928). Krytycy wskazują, że jej aktywności społecznej brakowało rozmachu poprzedniczki i była ona przez nią traktowana instrumentalnie jedynie jako powinność pierwszej damy, a nie wynikała z faktycznego zaangażowania w te kwestie.

Źródła: H. Comte, Zwierzenia adiutanta. W Belwederze i na Zamku, Warszawa 1976; K. Janicki, Pierwsze damy II Rzeczypospolitej, Kraków 2023; S. Koper, Życie prywatne elit Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2009; M. Lepecki, Pamiętnik adiutanta Marszałka Piłsudskiego, Warszawa 1987.