Misje dworcowe Caritas

Misje dworcowe Caritas – placówki pomocy doraźnej prowadzone przez Caritas po II wojnie światowej, organizowane przy głównych szlakach komunikacyjnych. Celem funkcjonowania misji była m.in. pomoc przybywającym repatriantom z Kresów Wschodnich i wysiedlanej ludności niemieckiej, ochrona kobiet, dziewcząt i matek z dziećmi, w tym bezdomnych oraz zapobieganie zjawisku nierządu. Przedsięwzięcie było realizowane m.in. przez związki: białostocki, katowicki, poznański, przemyski, opolski, wrocławski. W ramach misji dworcowych w 1946 prowadzono 17 placówek, przyjmujących dziennie ok. 3 500 osób. Związek Caritas udzielił pomocy w placówkach położonych m.in. w Tarnowskich Górach, Katowicach, Lublińcu, Dziedzicach oraz Rybniku ponad 362 000 osobom. Organizacja utrzymywała misje dworcowe również w Gliwicach, Kędzierzynie, Opolu, Fosowskiem. Na dworcu w Opolu w pierwszym kwartale 1946 wydawano 1200 posiłków dziennie. W jednej placówce przyjmowano dziennie 300 potrzebujących. W 1948 działalność prowadziło 8 misji dworcowych, z których skorzystało 150 512 osób. W placówkach potrzebujący mogli liczyć na pomoc, w ramach której były wydawane racje żywności, odzież, zapomogi, opatrunki. Świadczono również pomoc duszpasterską i moralną oraz usługi doradcze w zakresie znalezienia pracy, usprawnienia podróży, skierowania do lekarza, szpitala, biura Caritas. Misje dworcowe Caritas współpracowały ze Strażą Ochrony Kolei w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osób korzystających z akcji dworcowej. Przydziałem lokali zajmowały się okręgowe dyrekcje kolei państwowych. Przy misjach dworcowych, mających problem z opieką nad podróżującymi matkami z dziećmi, powstawały stacje opieki nad matką i dzieckiem. Caritas zakończyła prowadzenie misji dworcowych wraz z likwidacją organizacji w 1950 przez władze państwowe.

Źródła: M. Brenk, Działania z zakresu ratownictwa społecznego w Polsce w latach 1944–1948, „Biuletyn Historii Wychowania” 2014, nr 32; P. Grata, Czas przełomu . Polityka społeczna w latach 1944-1950, Rzeszów 2018; A. Hanich, Ustanowienie i początki Administracji Apostolskiej Śląska Opolskiego po II wojnie światowej (1945-1946), „Annales Collegii Nobilium Opolienses” 2017, nr 6; S. Jasiński, O dziełach miłosierdzia, „Caritas” 1946, nr 4; D. Zamiatała, Caritas: działalność i likwidacja organizacji 1945-1950, Lublin 2000.