Miejskie Zakłady Opieki nad Dziećmi we Lwowie

Miejskie Zakłady Opieki nad Dziećmi we Lwowie – instytucja opiekuńcza założona we Lwowie, jej początki sięgały XIX w. Utworzono wtedy np. Zakład Sierot, Zakład dla Obłąkanych, Dom Inwalidów. Pod koniec XIX w. zorganizowano Miejski Zakład dla Nieuleczanie Chorych i Rekonwalescentów. Rada miasta Lwowa uchwałami z 30.12.1909, 13.01.1910 oraz 1.02.1911 postanowiła wszystkie zakłady umieścić w jednym miejscu. W 1913 rozpoczęto budowę odpowiedniej nieruchomości. W 1918 zarząd gminy Miasta Lwowa zatwierdził statut organizacyjny. Zakłady składały się z czterech budynków. W pierwszym znajdowało się pomieszczenie dla 100 niemowląt. W obiekcie tym zorganizowano też osobne miejsce dla tzw. podrzutków z terenu miasta. W drugim znajdowało się lokum dla 60 dzieci w wieku przedszkolnym (od 2 do 6 lat). W obiekcie znajdowała się sala naukowa, rekreacyjna, jadalnia, sypialnia. Trzeci budynek był przeznaczony dla 120 chłopców i 80 dziewcząt w wieku szkolnym i poszkolnym. Część męska i żeńska były oddzielone. Znajdowały się tam sale naukowe, sypialnie, sala gimnastyczna, mieszkanie dla lekarza. W ostatnim budynku umieszczono kuchnię dla wszystkich dzieci, personelu i służby. Uroczyste oddanie do użytku nastąpiło w 1924. Pierwszym dyrektorem był Teofil Wunsch. Dzieci z zakładów uczęszczały do publicznych szkół powszechnych, średnich i zawodowych. Po ukończeniu szkoły powszechnej oraz 15. roku życia młodzież przechodziła do Bursy im. Jana Dekerta. W zakładach istniała możliwość nauki ręcznych robót, szycia, naprawy bielizny, ubrań, krawiectwa, szydełkowania. 31.03.1928 w obiektach przebywało 109 niemowląt, 70 dzieci w wieku przedszkolnym, 103 dziewczęta w wieku szkolnym, 156 chłopców w wieku szkolnym. W latach 20. i 30. XX w. uruchomiono również miejskie kolonie wakacyjne w Brzuchowicach. Każdego roku organizowano dla dzieci losowanie posagów pochodzących z fundacji.

Źródła: M. Balukiewicz, Protektoraty lwowskie: Początki i rozwój praktyki opiekuńczo-wychowawczej we Lwowie i na ziemi lwowskiej od końca XVIII stulecia do wybuchu II wojny światowej, Katowice 2000; J. Białynia-Chołodecki, Rys dziejów miejskich zakładów opieki nad dziećmi dawniej miejskiego zakładu sierot we Lwowie, Lwów 1928; H. Kramarz, Zakłady opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci i młodzieży we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku (w świetle galicyjskich druków statystyczno-sprawozdawczych), [w:] Od strony Kresów: studia i szkice, cz.2, red. H. Bursztyńska, Kraków 2000; M. Łapot, Studium Pracy Społecznej we Lwowie (1935-1939), „Pedagogika Społeczna” 2018, nr 2.