Landy Aleksander

Landy Aleksander – ur. 24.10.1881 w Żdanowie na Syberii, zm. 17.04.1969 w Warszawie; pedagog, pediatra, działacz społeczny, autor programu wychowania dziecka w środowisku zamieszkania. W 1900 podjął studia medyczne na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, stał się też w tym czasie aktywnym członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, później jej Organizacji Bojowej. W 1904 za swą działalność polityczną został relegowany ze studiów i wydalony z Królestwa; studia ukończył w 1908 w Krakowie. W 1908 zamieszkał w Moskwie, gdzie podjął pracę w tamtejszych szpitalach, działał również w Towarzystwie Pediatrycznym. Po rewolucji lutowej wszedł do komisji lekarzy pediatrów zajmujących się kwestią opieki nad potrzebującymi wsparcia dziećmi. W 1922 wrócił do Polski, gdzie podjął pracę w Kasie Chorych w Warszawie i w Miejskiej Poradni dla Dzieci. Zaangażował się również w działalność prowadzonego przez PPS Robotniczego Wydziału Wychowania Dziecka i Opieki nad Nim, zaś w 1927 wszedł do władz Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Zaangażował się w działalność Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, stając się jednym z mieszkańców pierwszej jej kolonii. Zorganizował tam w 1927 Odział RTPD, w ramach którego powstała Poradnia Higieniczno-Wychowawcza „Zdrowie Dziecka” obejmująca m. in. poradnię dla niemowląt, kuchnię mleczną, poradnię dla dzieci w wieku przedszkolnym, poradnię szkolną, gabinet dentystyczny, poradnię wychowawczą. Poza tym działały tam również przedszkole, szkoła, i gimnazjum RTPD oraz pozaszkolne instytucje wychowawczo-kulturalne, świetlica, biblioteka z wypożyczalnią, ogród i zwierzyniec, warsztaty, kursy muzyczne, teatr kukiełkowy. Autor licznych prac propagujących profilaktykę i higienę zdrowotną niemowląt. Po wojnie w ramach RTPD współtworzył Centralny Ośrodek Higieniczno-Wychowawczy zlikwidowany przez władze w 1951. W latach 1946-1951 wizytator, a później naczelnik Wydziału Higieny w Ministerstwie Oświaty, zaangażowany w rozwój higieny i medycyny szkolnej.

Źródła: A. Demel, Aleksander Landy. Życie i dzieło, Warszawa 1982; M. Kuzańska, Koncepcje wychowawcze Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci 1919-1939, Wrocław 1966; I. Olesiński, Doktor Aleksander Landy, „Służba Zdrowia” 1969, nr 18; Z. Topińska, Aleksander Landy – lekarz, pedagog, społecznik, „Nowa Szkoła” 1974, nr 4.