Krajowy Zakład dla Głuchoniemych w Poznaniu

Krajowy Zakład dla Głuchoniemych w Poznaniu – instytucja opiekuńcza, do której powstania przyczynił się Józef Sikorski. W 1831 rozpoczęto nabór do zakładu, a 28.01.1832 pierwsi trzej uczniowie zostali zapisani do szkoły. Szkoła została umieszczona przy Seminarium Nauczycielskim w poznańskiej dzielnicy Śródka. Zakład został przejęty przez stany generalne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Pierwszym dyrektorem był Stefan Gruszczyński. W latach 1832-1834 istniała przy szkole placówka dla dzieci niewidomych. W latach 1836-1837 dokonano rozbudowy instytucji. W 1875 uzyskała ona prawo samodzielnego kształcenia nauczycieli ze specjalizacją nauczania głuchych. Tego samego roku obok języka polskiego wprowadzono język niemiecki jako przedmiot obowiązkowy. W 1905 rozbudowano szkołę. W 1907 uruchomiono internat dla dzieci liczący 200 miejsc. W latach 1919-1920 działalność szkoły wstrzymano ze względu na brak opału. W miesiącach letnich budynki szkoły zostały zmienione na schroniska dla uchodźców z Wileńszczyzny. 9.04.1922 w placówce odbył się pierwszy zjazd przedstawicieli szkół dla głuchych z całego kraju. Od 1923 do 1926 trwała modernizacja budynków szkolnych. W 1927 dokonano elektryfikacji zakładu. W 1934 przejęto podopiecznych zlikwidowanej filii w Kościanie. 1.04.1938 dokonano zmiany nazwy na Poznański Zakład dla Niewidomych i Głuchych. Po wybuchu II wojny światowej budynek internatu został przeznaczony na schronisko dla emigrantów niemieckich. W 1942 po oddaniu budynków przez wojsko w zakładzie umieszczono dzieci głuche pochodzenia niemieckiego. W czasie II wojny światowej szkoła została zniszczona. Po wyzwoleniu, pod koniec 1945 do szkoły chodziło 121 dzieci. 18.07.1947 oddano do użytku odbudowany budynek. Od 1996 funkcjonuje jako Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niesłyszących im. Józefa Sikorskiego.

Źródła: J. Kaczmarek, Ośrodek szkolno-wychowawczy dla dzieci głuchych w latach 1832-1982 (rys monograficzny), „Kronika Miasta Poznania” 1982, R. 50, nr 3-4; Królewski/Prowincjonalny Zakład dla Głuchoniemych na Śródce 1832-1919, https://cyryl.poznan.pl/kolekcja/krolewski-prowincjonalny-zaklad-dla-gluchoniemych-na-srodce-1832-1919/ [dostęp: 2.04.2023].