Jedlewski Stanisław
Jedlewski Stanisław – ur. 9.12.1906 w Przemyślu, zm. 25.10.1992 w Warszawie; pedagog, współtwórca pedagogiki resocjalizacyjnej. W 1930 ukończył studia filologiczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, następnie podjął pracę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Lublinie. W 1931 rozpoczął dwuletni kurs pedagogiczny na Wydziale Psychologiczno-Pedagogicznym na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał tytuł magistra pedagogiki. W latach 1933-1935 pracował w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Leśnej Podlaskiej, od 1935 w Gimnazjum i Liceum im. Jana Zamoyskiego w Lublinie. W 1938 obronił doktorat z filozofii z zakresu filologii polskiej w Uniwersytecie Jana Kazimierza. Działał w Związku Nauczycielstwa Polskiego, wykładał na Uniwersytecie Powszechnym Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W latach 1941-1944 uczestniczył w tajnym nauczaniu. Od 1.08.1944 kierownik Resortu Oświaty Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, w latach 1944-1946 naczelnik wydziału kształcenia nauczycieli w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Lublinie. Wiosną 1946 zorganizował i stanął na czele Państwowego Zakładu Wychowawczo-Naukowego im. Tadeusza Kościuszki w Krzeszowicach przeznaczonego dla sierot wojennych. Zakład obok zadań opiekuńczych pełnił również funkcje edukacyjne, w jego skład wchodził zespół szkół średnich oraz internat (Jedlewski dążył do połączenia nauczania z wychowaniem w jedną całość). W 1950 przeniesiony do Warszawy, gdzie współorganizował Wyższą Szkołę Pedagogiczną (w latach 1950-1953 prorektor). W 1953 usunięty z partii i WSP, zatrudniony w Katedrze Pedagogiki na Uniwersytecie Warszawskim. W swych badaniach podjął problematykę młodzieży niedostosowanej społecznie i jej resocjalizacji w zakładach poprawczych, współtworzył wraz z Marią Grzegorzewską i Czesławem Czapowem pedagogikę resocjalizacyjną na Uniwersytecie Warszawskim. Współautor z Cz. Czapowem podręcznika Pedagogika resocjalizacyjna (1971). W latach 1973-1976 dyrektor Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego.
Źródła: S. Jedlewski, Refleksje i wspomnienia. Szkic analityczny o współpracy pedagogów z młodzieżą w Państwowym Zakładzie Wychowawczo-Naukowym w Krzeszowicach w latach 1946-1950, „Opieka, Wychowanie, Terapia” 1992, nr 1; M. Michel, Pałacowe dzieci. Rzecz o pedagogii Stanisława Jedlewskiego na podstawie funkcjonowania Państwowego Zakładu Wychowawczo-Naukowego im. Tadeusza Kościuszki w Krzeszowicach w latach 1946-1950, Kraków 2020; L. Pytka, Pedagogika resocjalizacyjna na Uniwersytecie Warszawskim. Wczoraj, dziś, jutro, „Resocjalizacja Polska” 2010, nr 1; Służyć ludziom. Księga jubileuszowa w 80-lecie urodzin profesora Stanisława Jedlewskiego, red. L. Pytka, Warszawa 1990.