Fundacja ks. Siemca

Fundacja ks. Siemca – organizacja dobroczynna założona przez ks. Jana Siemca w Warszawie. W 1897 kupił on nieruchomość wraz z działką przy ulicy Wiślanej 11 w Warszawie. Po przystosowaniu obiektu miejsce znalazło 70 chłopców, 12 z nich zamieszkało na stałe. W 1899 oddano do użytku pięciopiętrowy budynek, który pomieścił 230 osób z czego 28 mieszkało w internacie. W 1905 uruchomiono szkołę, składającą się z 6 oddziałów. Przed 1914 uczęszczało do niej ok. 600 dzieci. W 1912 ukończono budowę części domu, która została przeznaczona na przytułek i szwalnię dla dziewcząt. Władze miejskie finansowały wypłatę pensji nauczycielom szkoły. Warsztaty i internat były utrzymywane przez fundację. W czasie I wojny światowej zakład zmienił profil z placówki edukacyjnej na opiekuńczą. W grudniu 1918 podjęto decyzję o przekazaniu fundacji pod zarząd Salezjanów. 19.08.1919 zawarto umowę o przejęciu fundacji. Ustalono, że do zakładu mogli być przyjmowani chłopcy przysyłani przez magistrat, sieroty, półsieroty z Powiśla oraz chłopcy z bardzo biednych rodzin pełnych. W 1919 w skład domu pracy dla nieletnich wchodził oddział dla chłopców, dziewcząt i osada „Goździk” koło Mińska Mazowieckiego. Dom pracy otrzymał imię „Zakład imienia Księdza Siemca”. Po 1918 posiadał warsztaty m. in.: ślusarski, stolarski, szkołę powszechną, przytułek dla dziewcząt. Oddział dla dziewcząt został oddany pod zarząd sióstr miłosierdzia. Stał się osobną placówką. W kolejnych latach uruchomiono warsztaty krawiecki i szewski. Do 1923 zakończono prowadzenie szkoły powszechnej. Utworzono średnią szkołę zawodową. Od 1923 funkcjonował jako Zakład Salezjański im. Ks. Siemca. Rozszerzono profil kształcenia o warsztaty drukarskie i introligatorskie. W 1933 uruchomiono tzw. doświadczalną pracownię graficzną. Był to jednoroczny kurs przeznaczony dla uzdolnionej młodzieży. 12.05.1939 kurs stał się Prywatnym Męskim Gimnazjum Graficznym.

Źródła: Dziesięciolecie działu grafiki Salezjańskiej Szkoły Rzemiosł im. ks. Siemca w Warszawie 1923-1933, Warszawa [1933]; Ks. J. Pietrzykowski, Początki pracy Salezjanów w Warszawie na Powiślu, „Seminare. Poszukowania Naukowe” 2019, t. 40, nr 2; Ks. J. Pietrzykowski, Duchowni Polscy – dobrodzieje salezjańscy z lat 1898-1938, „Seminare. Poszukowania Naukowe” 2002, t. 18; Ż. Grotowski, Rozwój zakładów dobroczynnych w Warszawie, Warszawa 1910; M. Sośnierz, Szkoły zawodowe prowadzone przez instytucje dobroczynne na terenie Wilna, Warszawy i Łodzi, „Saeculum Christianum” 1996, t. 3, nr 2; Ks. B. Kant, Salezjanie na warszawskim Powiślu. Spadkobiercy dzieła ks. prałata Jana Siemca, Warszawa 2013.