Dygasiński Adolf
Dygasiński Adolf – ur. 7.03.1839 w Niegosławicach, zm. 3.06.1902 w Grodzisku Mazowieckim; pedagog, autor, publicysta. Nauczanie podstawowe pobierał u ks. Augusta Bieleckiego w Zieleńcach. Uczył się także w Pińczowie i szkole realnej w Kielcach. Od 1862 studiował na wydziale historyczno-filologicznym Szkoły Głównej w Warszawie. Uczestnik powstania styczniowego. Po powstaniu wyjechał na nauki do Pragi. Po powrocie do Polski został prywatnym nauczycielem, udzielał lekcji dzieciom z rodzin ziemiańskich. Jego uczniami byli m. in. Jacek Malczewski i Wacław Karczewski. Od 1871 mieszkał w Krakowie. Prowadził księgarnię, którą przejął od Franciszka Trzecieskiego. Inicjator i fundator akcji wydawniczych, takich jak „Wydawnictwo Dzieł Tanich i Pożytecznych”, „Biblioteka Umiejętności Przyrodniczych”, „Szkice Społeczne i Literackie” (czasopismo). W 1877 wyprowadził się do Warszawy z powodu bankructwa. Pisał artykuły do gazet: „Ateneum”, „Nowiny i „Niwa”, redaktor „Przeglądu Tygodniowego”. Nauczyciel prywatny w szkole Hermanna Benniego (1880), gdzie uczył w języku polskim. Była to prywatna męska szkoła 6-klasowa. Zatrudniano w niej wybitnych pedagogów (zamknięta w 1885). Jeden z twórców „Przeglądu Pedagogicznego” (1882), redaktor do 1886. Zajmował się wydawaniem prac metodycznych z zakresu nauczania początkowego oraz podręczników. Od 1884 redagował „Wędrowca”, współpracował z Antonim Sygietyńskim i Stanisławem Witkiewiczem. W latach 1886-1888 pracował dla „Głosu” i „Wisły”. W latach 1890-1891 pracował w Brazylii jako korespondent „Kuriera Warszawskiego”. Przedmiotem jego badań była emigracja zarobkowa Polaków. W 1901 wyjechał do Francji i Włoch. Jego twórczość należała do nurtu naturalizmu z elementami młodopolski, monizmu, determinizmu i panteizmu. Autor ok. 200 utworów literackich, najważniejsze z nich to: Zając, Margiela i Margielka, Gody życia.
Źródła: Adolf Dygasiński – 120. rocznica śmierci pisarza, https://ossolineum.pl/index.php/adolf-dygasinski-120-rocznica-smierci-pisarza/ [dostęp: 10.02.2023]; K. Czachowski, Adolf Dygasiński, Warszawa 1939; A. Dygasiński, Jak się uczyć i jak uczyć innych, Warszawa 1889; A. Dygasiński, Przygody młodzieńca czyli Robinson polski: dla młodzieży, Warszawa 1892; Mała Ojczyzna Świętokrzyskie. Dziedzictwo kulturowe, red. G. Okta, Kielce 2002; Słownik psychologów, red. E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachowski, Poznań 1992.