Dłuska Bronisława

Dłuska Bronisława – ur. 28.03.1865 w Warszawie, zm. 15.04.1939 w Warszawie; lekarz ginekolog, feministka, działaczka społeczna i polityczna. Siostra Marii Skłodowskiej Curie. W 1882 ukończyła gimnazjum w Warszawie i podjęła się pracy korepetytorki. Od 1884 uczęszczała do Uniwersytetu Latającego, w 1886 wyjechała na studia medyczne do Paryża. W 1890 wyszła za Kazimierza Dłuskiego, wraz z mężem w stolicy Francji prowadziła tzw. salon polski otwarty na emigrantów z ojczyzny. Gościli m. in. Stanisława Wojciechowskiego, Ignacego Mościckiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Henryka Sienkiewicza, Bolesława Limanowskiego i Władysława Grabskiego. W latach 1894-1898 prowadziła w Paryżu własny prywatny gabinet ginekologiczny. Autorka rozprawy doktorskiej, która w nowatorski sposób traktowała zagadnienie karmienia piersią. W 1902 wróciła do Polski. Razem z mężem założyła w Zakopanem pierwsze polskie Sanatorium dla Chorych Piersiowych. Było to najnowocześniejsze sanatorium przeciwgruźlicze w Polsce. Działaczka Towarzystwa „Pomoc Bratnia”, Towarzystwa Tatrzańskiego oraz przewodnicząca komitetu budowy Muzeum Tatrzańskiego. W latach 1914-1918 działała w Lidze Kobiet Galicji i Śląska. W ramach pracy w tym stowarzyszeniu wspierała zakładanie ochronek dla dzieci legionistów w Rabce i Zakopanem. W latach 1928-1938 działała w Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Ponadto należała do Komitetu Opieki nad Najbiedniejszymi mieszkańcami Miasta Warszawy i Podmiejskich Okolic „Osiedle”, w którym współpracowała z Aleksandrą Piłsudską i Heleną Skłodowską-Szalay. Razem utworzyły ośrodek kolonijny Olin w Otwocku. Aktywnie działała w pracach Stowarzyszenia Kobiet z Wyższym Wykształceniem. Po śmierci córki, założyła w 1922 świecki ośrodek dla sierot „Helenów”. Był to jeden z najnowocześniejszych sierocińców, latem przyjmował ok. 500 dzieci na kolonie. Ponadto założyła prewentorium przeciwgruźlicze w Świdrze, a także  pensjonat „Uzdrowisko”. Współzałożycielka Instytutu Radowego (1932). Kolekcjonerka sztuki ludowej.

Źródła: P. Bieliński, Pionierskie dzieje Bronisławy Skłodowskiej i Kazimierza Dłuskiego jako motto dla Niepodległej Rzeczypospolitej, „Wawerskie Wiadomości Sąsiedzkie” 2019: nr 95; N. Henry, Uczone siostry. Rodzinna historia Marii i Broni Skłodowskich, Poznań-Wrocław 2017; M. Jędrzejewska, W Helenowie dzieci są szczęśliwe. Rozmowa z dyrektorem Centrum Rehabilitacji, Edukacji i Opieki TPD „Helenów” Zbigniewem Drzewieckim, „Wesoła Gazetka Sąsiedzka” 2013, nr 8; B. Nałęcz-Nienawska, W cieniu wielkiej siostry, https://klubjagiellonski.pl/2017/03/12/w-cieniu-wielkiej-siostry/ (dostęp 18.10.2023); E. Wajs-Baryła, Bronisława Dłuska – twórczyni Instytutu Radowego w Warszawie [w:] Warszawskie oblicza niepodległości, red. E. Wajs-Baryła, Warszawa 2019; E. Wajs-Baryła, Bronisława Dłuska. Doktor wszechnauk lekarskich, Warszawa 2018.