Asystent rodziny

Z Słownik historyczny "Opieka nad dziećmi na ziemiach polskich w XIX-XXI wieku"

Asystent rodziny – instytucja realizująca wsparcie rodzin, które z różnych powodów nie są w stanie samodzielnie pełnić funkcji opiekuńczo-wychowawczych wobec własnych dzieci, oraz kształtująca umiejętności członków rodziny w rozwiązywaniu trudnych sytuacji. Instytucja asystenta rodziny została wprowadzona wskutek negatywnej oceny realizacji zadań z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną. Chodziło głównie o wzrost wskaźnika dzieci umieszczanych poza rodziną oraz koncentrację działań wyłącznie na dziecku. Powołana do życia ustawą z 09.06.2011, w praktyce realizowana była w Polsce od lat 90. XX wieku. Opierała się wówczas o działalność stowarzyszeń i ośrodków pomocy społecznej, które realizowały projekty pogłębionej pracy socjalno-wychowawczej z elementami terapii w środowisku zamieszkania rodziny. Prace nad założeniami ustawy rozpoczęły się w 2007, przepisy weszły w życie w 2012. Do zadań asystenta rodziny należy: opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną, udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej (w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego), podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin, udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej, udzielanie wsparcia dzieciom (w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych), prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci, prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną oraz sporządzanie na wniosek sądu opinii o rodzinie i jej członkach, współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny; monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną. Asystent rodziny w jednym czasie może prowadzić pracę z nie więcej niż 20 rodzinami.

Źródła: Asystent rodzinny. Nowy zawód i nowa usługa w systemie wspierania rodzin. Od opieki do wsparcia, red. A. Żukiewicz, Kraków 2011; I. Krasiejko, Asystentura rodziny. Rekomendacje metodyczne i organizacyjne, Warszawa 2016; Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 kwietnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Dz. U. 2016, poz. 575; Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Dz. U. 2011, poz. 887; E. Wyrwich-Hejduk, Asystent w pracy socjalnej z rodziną [w:] W kręgu zagadnień́ pracy socjalnej, red. A. Kwak, E. Wyrwich-Hejduk, Warszawa 2012; E. Zieja, Rola asystenta rodziny w świetle Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – kolejna forma pracy z rodzinami dysfunkcyjnymi, „Wychowanie w Rodzinie” 2012, t. 6, nr 2.